İhalelerde şikayet ve itirazen şikayet başvuruları

Günümüzde sosyal devlet olmanın önemli bir sonucu da devletin işveren konumunda bulunmasıdır.

Söz konusu durum da devlet kamu yararı gerektiren hizmetleri suna bilmek için çeşitli yatırımlar yapmaktadır. Söz konusu yatırımlar kimi zaman yapım ışı yaptırmak kimi zaman da mal ve hizmet satın almak la gerçekleştirmektedir. Bu makalemizde söz konusu yapım mal ve hizmet ihalelerinde karşılaşılan elenme durumları ve elenme neticesinde yapılması gereken hususlardan bahsedeceğiz.

İhale dosyası hazırlamak firmalar için maddi bir külfet gerektirmektedir. Ancak bu külfetin yanı sıra harcanan zaman ve emeğin basit hatalar yüzünden boşa gitmesi kuskusuz İstenemeyen bir durumdur.  Söz konusu durumdan yola çıkarak ihale sureci dışında bırakılma halka arasındaki tabiri caizse ihaleden elenme sebebini iki ye ayıracağız.

 Birinci elenme sebebi firma kaynaklı basit eleneme sebepleridir. Firma kaynaklı elenmelerde en çok yapılan hatalar şunlardır.

1-ihale evrakının konulduğu zarf ın yapıştırılan yerin açık olması: evrak konulan zarfın kalitesinin düşük olması neticesinde yapıştırılmış olan zarf kendiliğinden açılmaktadır. Bu durumda İhale dışı bırakılmanın ilk sebebidir. Tavsiyemiz bantla yapıştırılmasıdır. Zımba basılması yöntemi uygulansa da bu yöntemle zarfın içindeki evrak zarar görebilmektedir.

2- ihalelerde en sık yapılan hata teklıf mektubunda yapılan hatadır. Burada da en sık yapılan iki hata şunlardır:

 a-Teklifin Yazı ile yazılan yerinde bin ibaresinin yazılmamasıdır, örnek 1.120.000,00 (bir milyon yüz yirmi tl) gıbı,

 b-ikinci hata ise son üç basmaktaki sıfırın eksik yazılmasıdır. Örnek 1.120.00,00 gibi.

Yukarıda sayılanların dışında da  bilanço ve ciro evraklarının smm, ymm vb. tarafından onaylatılmadan sadece çıktısının sunulması, oda kayıt belgesinin tarihinin eski olması vb leri sayılabilir, soz konusu durumun makalemizle ilgisi firma kaynaklı elenme sebeplerinin şikayet –İtirazen şikayete konu olsa bile başvurunun  firmanın aleyhine sonuçlanması kuvvetle muhtemeldir, bu durumla karşılaşmamak için ihale dosyasının ehil ve titiz kişiler tarafından hazırlanması en doğrusu olacaktır.

İkinci elenme sebebi ise komisyonun hatalı değerlendirmelerinden kaynaklanan sebeplerdir. Burada firma aslında hak ettiği ihaleyi komisyon üyelerinin yeterli nitelikte olmamasından yada basit hatalar yüzünden haksız olarak elenmektedir.

Makalemizin asıl yazılma amacı haksız olarak elenen firmalara yol göstermek ve dikkat edilmesi gereken hususları belirtmektir. Öncelikle en çok yapılan hataları tek tek sıralayalım:

1-      Öncelik tebliğ edilen ihale kararını doğru okunup elenme sebebinin doğru anlaşılması gerekir. Unutulmaması gereken şikayet sureci idareye başvuru ile başlar. Yapılacak basuvuruda belirtilen nedenler ile İdareye başvurmadan KİK e İtirazen şikayet başvurusunda bulunulamayacağı unutulmamalıdır.

2-      İkinci husus kararın tebliğ edildiği tarihten itibaren şikâyet başvurusu için verilen on günlük surenin hak düşürücü sure olduğu için kaçırılması durumunda hiç bir hak iddia edilmeyeceğidir.

3-      En çok yapılan hatalardan biride ısın uzmanından destek alınmamasıdır. Genelde herhangi bir avukata verilen vekâletname ile ışın çözüleceği inancı hakımdır, ancak ihale mevzuatına hakım olmayan bu işlerde uzmanlaşmamış avukatların yazdığı itiraz dilekçeleri yetersiz olmaktadır, buda firmanın aleyhine sonuç doğurmaktadır.

4-      Bazen İhale komisyonu net karar veremediği durumda kamu yararını da gözeterek ilgili firmanın aleyhine karar verebilmekte işin KİK tarafından net şekilde çözülebileceğini düşünebilmektedir, halk tabiri ile topu KIK e atabilmektedir. Bu nedenle firmanın sureci takıp ederek söz konusu işi kike taşıması en doğrusu olacaktır.

5-      Bir diğer önemli husus ta söz konusu şikâyet surecini başvurusuna ilişkin hazırlanmış olan yönetmelik ve dilekçe örneğine aykırı bir başvuruda bulunulması durumunda dilekçenin şekil yönünden reddedileceğidir.

Bütün bunlara rağmen firma aleyhine karar çıkarsa son yol olarak idari yargı yolu kalmaktadır.  Unutulmamalıdır ki şikâyet ve İtirazen şikâyet yolları tüketilmeden idari yargı yoluna gidilmesi mümkün değildir.

Sonuç olarak ihaleden iki ana sebeple elenme durumu ortaya çıkar birincisi firmanın kendisinin yaptığı basit ve kesin hatalar diğeri komisyonun firmanın aleyhine verdiği elenme kararları, ancak komisyonların verdiği her elenme kararı mevzuata ve hukuka uygun olmayabilir. Burada önemli olan firmanın haklı olduğunu doğru şekilde savunacak ehil kişilerden destek almaktır. Haksız olarak elenen firmalar şikâyet surecine ve kamu ihale kanuna hakım olan uzmanlardan destek alarak aleyhine sonuçlanan durumları lehlerine çevirebilirler en olumsuz ihale kararları bile gerek idareden gerek KIK ten gerek idari yargıdan firmanın lehine sonuçlandığı olmaktadır. Süreç doğru yönetilirse ihaleye katılmak için zaman ve emek harcayıp maddi külfete katlanmak zorunda kalan firmalar bu haklarını geçte olsa alacaklardır.